STALIŃSKI Wawrzyniec

Ur. 28 lipca 1899 roku w Wildzie, zm. 3 czerwca 1985 we Wrocławiu 

Kluby: Sparta Poznań (do 1914), KS Posnania (1914-1919), Warta Poznań (1919-1930)

Wawrzyniec Staliński gwiazdor Warty Poznań i wyśmienity napastnik reprezentacji Polski w latach 20. Fot. NAC. Kolor. R. Jach

Mecz Polska - Szwecja 2-2 w 1923 roku. Wawrzyniec Staliński stoi czwarty od lewej. 

 Mecz Szwecja - Polska 5-1 z 1924 r. Wawrzyniec Staliński stoi siódmy od lewej na piewszym planie. Fot. NAC. Kolor. R. Jach

Mecz Polska - Węgry 0-4 w 1924 r. Wawrzyniec Staliński stoi piąty od lewej. Fot. NAC. Kolor. R. Jach

Mecz Czechosłowacja - Polska 2-1 w 1925 roku. Wawrzyniec Staliński stoi pierwszy od lewej.

Mecz Węgry - Polska 4-1 w 1926 roku. Wawrzyniec Staliński drugi od prawej w pierwszym rzędzie. Fot. Archiwum 

Mecz Polska - Szwecja 2-1 w 1928 roku. Wawrzyniec Staliński stoi czwarty od lewej.

Kariera reprezentacyjna:

Pośród wszystkich piłkarzy Warty Poznań jedynie Marian Spoida legitymuje się większą liczbą oficjalnych meczów dla reprezentacji Polski. Do Wawrzyńca Stalińskiego należy inny rekord, otóż „Nynek” jest najskuteczniejszym egzekutorem - w 13 oficjalnych meczach strzelił aż 11 goli!

Staliński był poważnym kandydatem do gry w kadrze już w pierwszym meczu z Węgrami w 1921 roku, ale selekcjoner Józef Szkolnikowski uznał, że jego talent nie jest jeszcze wystarczający. Piłkarz Warty musiał poczekać na premierowy występ aż do września 1922 roku. Wówczas w meczu z Rumunią 1-1 wystąpiło aż czterech poznaniaków; Staliński, Spoida, Zbigniew Niziński i Władysław Prymka. Dla dwóch ostatnich były to zarazem pożegnalne występy z orłem na piersi. W meczu rozegranym na boisku Maccabi Czerniowce nasz bohater wystąpił z kontuzją, której nabawił się podczas treningu. – „Mimo to Staliński grał, jak mógł. Starał się bardzo, ale zdaje się nie umie grać lepiej pod względem taktycznym” – czytamy w Tygodniku Sportowym. Oto jak sam „Nynek” wspominał swój debiut na łamach książki: 25 lat Warty Poznań. – „Gra sama stała na poziomie przeciętnych drużyn krajowych i zakończyła się niezaszczytnym dla nas wynikiem 1-1”.

Na swój drugi występ w kadrze czekał aż rok czasu. Jednak warto było, bo 23 września 1923 roku strzelił swoje pierwsze bramki. Pomimo, że zawodnik dwoił i troił się na boisku, to mecz zakończył się zwycięstwem Finlandii 5-3. – „Niestety podczas mecz zaczął padać deszcz. Z trudem tylko mogliśmy się utrzymać na nogach, dzięki czemu więcej do takich warunków terenowych przyzwyczajeni Finowie, zdołali w końcowej fazie gry uzyskać dla siebie korzystny wynik” – wspominał na łamach księgi jubileuszowej Warty. Staliński został uznany najlepszym piłkarzem meczu. – „…pracował za trzech i jeszcze mu to zawdzięczamy, moim zdaniem, żeśmy z całej imprezy wyszli jeszcze z takim honorem… Staliński zaczął pracować za wszystkich, ciskał się jak piskorz na wszystkie strony, wywracał, koziołkował (czemu on się tak często wywraca i czemu biegnie tak pochylony wprzód?), ale parł naprzód, rwał się do bramki, strzelał, ile mógł, aż spoczął, gdy piłka szamotała się w finlandzkiej siatce” – pisał dziennikarz TS.

Kolejne bramki w reprezentacji Polski przychodziły już znacznie łatwiej. Z Estonią 4-1 i Szwecją 2-2 aż trzykrotnie wpisał się na listę strzelców. Był w świetnej formie, niemal pewny występu na Olimpiadzie w Paryżu. Trenerzy polskiej kadry postanowili jednak wystawić do składu Henryka Reymana z Wisły Kraków. Napastnik Warty przez dłuższy czas ubolewał, że mecz z Węgrami musiał przesiedzieć na ławce rezerwowych. – „Byłem tylko rezerwowym napastnikiem, jakkolwiek nie czułem się bynajmniej gorszym od każdego z wyznaczonych zawodników”. Jego kolega z drużyny, Marian Spoida wielokrotnie wspominał, że Polska z „Nynkiem” w składzie osiągnęłaby lepszy rezultat niż 0-5.    

W 1926 roku kadrą opiekował się już Tadeusz Synowiec. Napastnik Warty był jednym z jego ulubieńców. W sierpniu 1926 roku Polska rozgromiła Finlandię 7-1, a Staliński strzelił hat-tricka. –  „Miałem już poza sobą kilka dobrych spotkań międzypaństwowych, strzeliłem już wówczas, o ile pamiętam, największą ilość bramek w reprezentacji polskiej. Jednak prawdziwym szczęściem była dla mnie jako piłkarza gra w reprezentacji na terenie rodzinnego miasta wobec własnej publiczności, przyjaciół sportowych i zwolenników. I zdaje mi się, że grą moją nie sprawiłem im zawodu, gdyż kilka bramek z ogólnej liczby siedmiu uzyskanych przez naszą drużynę zapisać mogłem na własne konto” – wspominał w księdze jubileuszowej.    

Kariera klubowa:

W okresie międzywojennym dzięki wysokiej skuteczności Stalińskiego Warta zdobyła wiele medali mistrzostw Polski. 28 sierpnia 1921 roku jest datą szczególną w życiu Stalińskiego oraz jego klubu, w fazie finałowej mistrzostw Polski „zieloni” wygrali z Pogonią Lwów 3-2, a „Nynek” strzelił historyczną pierwszą bramkę w rozgrywkach o mistrzostwo Polski. Dla Warty był to także pierwszy zwycięski mecz w mistrzostwach, w których sięgnęła po brązowy medal. Co interesujące, w premierowej edycji rozgrywek ekstraklasy, w meczu z ŁKS Łódź rozegranym 10 kwietnia 1927 również strzelił pierwszego gola dla Warty.

W 1922 roku piłkarz sięgnął po wicemistrzostwo Polski, rok później wywalczył ponownie brąz, a w 1924 jeszcze raz cieszył się z wicemistrzostwa. W 1925 zdobył kolejny medal za wicemistrzostwo, w 1926 i 1927 wywalczył trzecie miejsce, by 1928 Warta uplasowała się na drugim miejscu. Rok później „zieloni” świętowali swoje jedyne mistrzostwo Polski. Wkrótce po tym wydarzeniu Staliński zakończył swoją bogatą karierę. Według autorów książki Historia futbolu wielkopolskiego Jarosława Owsiańskiego i Tomasza Siwińskiego, „Nynek” rozegrał aż 374 oficjalne mecze w barwach Warty Poznań  oraz rozegrał najwięcej meczów i strzelił goli wśród zawodników Warty biorących udział w rozgrywkach mistrzostw Polski w latach 1921-26!  

 - „Staliński centrowy napadu, sportowiec duszą i ciałem. Wyróżnia się przebojem i dobrym rozdawaniem piłek” – chwalił Stalińskiego Tygodnik Sportowy. W drużynie „zielonych” był gwiazdą dużego pokroju, obdarzony dobrym i silnym strzałem. Posiadał znakomite warunki fizyczne. - „Charakteryzował się silną budową ciała, wielką sprawnością fizyczną, przebojowością i ofensywnym stylem gry. Perfekcyjnie opanował sztukę zdobywania bramek. Był napastnikiem, który potrafił zagrać na pozycji kierownika ataku, tak na łączniku, jak i na pozycji skrzydłowego. To w dużej mierze jego widowiskowa gra, ściągała tłumy kibiców na stadiony całej Polski” – czytamy w Historii futbolu wielkopolskiego. Czy Staliński był piłkarzem idealnym? Nie do końca. Często też niepotrzebnie wdawał się w dyskusje z sędziami, a gdy mu nie szło na boisku, to prezentował brutalną grę, jak choćby wiosną 1922 roku, gdy Wydział Gier i Dyscypliny zdyskwalifikował go na okres aż trzech miesięcy.

Staliński był oddany barwom Warty, ale raz w 1925 roku poważnie rozważał zmianę klubu. Kuszony dużymi pieniędzmi pojechał do Lwowa, gdzie prowadził rozmowy z Pogonią.

Dodajmy, że „Nynek” występował też jako bramkarz Warty! A gdy zakończył karierę to sędziował mecze w ekstraklasie.